A horta é cousa pequena, un terreo de pouca extensión onde se cultivan fundamentalmente verduras, legumes e hortalizas, e tamén nalgúns casos árbores froiteiras, como o castiñeiro, que alimentou a medio paÃs con castañas secas e que agora fai marabillas para as cociñas, onde preparan o xantar ou a cea daquela xente puritana. O castiñeiro é unha froiteira, unha árbore de enorme magnitude e crecemento lento, un sÃmbolo que medrou nos soutos da nosa terra e da que saen ourizos con espiñas por fóra e con castañas por dentro. E o horto? É unha extensión de terra aÃnda máis pequena, pequeniña, onde non pode medrar máis dun castiñeiro. É como unha das hortas urbanas dos concellos “progres†de Galicia. Que bonitiño é aquel horto, no que ninguén planta nada!
Cando a xente tiña que marchar polo mundo na procura do sustento, alà onde chegaban plantaban verzas nas beirarrúas, nas cunetas da estrada, no balcón soleado e nos arredores de tódolos miradoiros que coñecÃan. Filomena da Cereixida, ao pouco de chegar a Barakaldo, foi co seu Xosé á procura dun monte para cavar e cultivar, para facer o que sabÃa facer e fixera ao longo da súa curta xuventude. Atopouno, arouno coas súas mans labregas, sementouno e, ao pouco tempo, recolleu o froito. Agora ninguén se ri e din que Filomena era unha adiantada ao seu tempo, unha emprendedora.
Os froitos da súa horta non tiñan mal, estaban coidados co aprecio dunha galega do rural, que non podÃa vivir sen sachar, sen plantar e sen ver medrar o froito da súa horta tal como era, sinxela, doce e agarimosa. Unha horta belida que serviu de exemplo para outros cultivadores urbanos. Aquelas pequenas extensións cultivadas desapareceron e os seu usuarios marcharon, cadaquén para onde poido. A rúa que vai medrando, as beirarrúas que se alongan tamén ao ancho, os plans de urbanismo, a especulación, a construción, a moda e os polÃticos déronlle unha volta a todo isto, de tal forma que desapareceu ata a comprensión.
Pero, outra vez nas mesmas. As autoridades locais volven á sementeira, reparten hortas urbanas, parcelas de terra expropiada. Aà están, parcelas enumeradas á espera de seren traballadas. Os expropiados atópanse diante da incoherencia absoluta, diante dise dicir e facer tan infausto: “quÃtate tu, para poñerme eu ou para que se poña o meu amigoâ€.
|
